राष्ट्रिय जनमोर्चाले यही सालको चैत २४ गतेदेखि ३० गतेसम्म काठमाडौँमा सङ्घीयताका विरुद्ध राजधानीकेन्द्रित आन्दोलन गर्ने निर्णय गरेको छ । त्यसलाई सफल पार्नका लागि हामीले नेपालका सम्पूर्ण जनतासित राजनीतिक, नैतिक र आर्थिक सहयोग र देशभरिबाट नै व्यापक सहभागिताका लागि अपिल गर्दछौँ ।

हाम्रो देशमा सङ्घीयता जनताको माग र देशको ऐतिहासिक र राष्ट्रिय आवश्यकताका आधारमा आएको होइन । विभिन्न साम्राज्यवादी देशहरू मुख्यतः भारतीय साम्राज्यवाद र पश्चिमी साम्राज्यवादी देशको दबाबका कारणले नै नेपालमा सङ्घीयता ल्याइएको हो । सङ्घीयताका कारणले देशमा राष्ट्रिय विखण्डन हुने र देशको अखण्डतामा आघात पुग्ने खतरा छ । त्यसका साथै देशमा सङ्घीयताका कारणले जातिवाद पनि बढ्दै गइरहेको छ । त्यसैले सङ्घीयताका कारणले जातीय वैमनस्यता पनि बढेर जाने सम्भावना छ ।

सङ्घीयताको प्रधान पक्ष प्रादेशिक संरचना नै हो । प्रशासकीय रूपमा प्रादेशिक संरचना आवश्यक र सही दुबै छ तर प्रादेशिक संरचनाको सङ्घीय पक्ष खारेज हुनुपर्छ । अहिले प्रादेशिक संरचनामा खर्च भइरहेको ठुलो धनराशि देशका लागि अनावश्यक आर्थिक बोझ हो ।

सङ्घीयताको प्रादेशिक संरचनालाई समाप्त गरेर त्यसमा खर्च भइरहेको ठुलो धनराशिबाट शिक्षा र स्वास्थ्यलाई निःशुल्क बनाउन सकिन्छ भने त्यसबाट देशको विकासमा पनि धेरै मदत पुग्न सक्ने छ ।

हामीले सङ्घीयतालाई समाप्त पारेर त्यसको ठाउँमा पुरानो प्रकारको सामन्ती र नोकरशाही प्रकारको प्रतिक्रियावादी एकात्मक प्रणाली होइन, प्रजातान्त्रिक विकेन्द्रीयता र स्थानीय स्वायत्त शासनमाथि आधारित एकात्मक प्रणाली कायम गर्नुपर्ने आवश्यकतामा जोड दिन्छौँ ।

राजावादीहरूले पनि सङ्घीयता र त्यसको प्रादेशिक संरचनालाई खारेज गर्नुपर्ने कुरामा जोड दिइरहेका छन् तर हाम्रो र उनीहरूको

सङ्घीयताको विरोधको प्रकृतिमा मौलिक अन्तर छ । हामीले विद्यमान सङ्घीय प्रणालीलाई समाप्त पारेर त्यसको ठाउँमा प्रजातान्त्रिक विकेन्द्रीयता र स्थानीय स्वायत्त शासनमाथि आधारित एकात्मक प्रणाली कायम गर्न चाहन्छौँ भने उनीहरूले पुरानै प्रकारको सामन्ती र नोकरशाही प्रकारको एकात्मक प्रणाली कायम गर्न चाहन्छन् । त्यसैले उनीहरूको सङ्घीयताको विरोधको प्रकृति प्रतिक्रियावादी प्रकारको छ भने हाम्रो सङ्घीयताको विरोधको प्रकृति प्रजातान्त्रिक र अग्रगामी प्रकारको छ ।

सङ्घीयतावादीहरूले स्थानीय निकायको अधिकारमाथि अरू नियन्त्रण गर्न चाहन्छन् तर हामीले स्थानीय निकायको अधिकार र कार्यक्षेत्र अरू बढाएर लैजानुपर्ने आवश्यकतामा जोड दिन्छौँ । हाम्रो जोड यो कुरामा पनि छ कि स्थानीय निकायलाई मौलिक अधिकारको सूचिमा सामेल गरिनुपर्दछ र त्यसरी त्यसलाई अरू अधिकारसम्पन्न गराइनुपर्दछ ।

अन्तमा, सङ्घीयतालाई खारेज गरेपछि देशको राष्ट्रियता, सार्वभौमिकता र अखण्डतामा मदत पुग्नुका साथै देशको विकासमा समेत मदत पुग्ने छ । त्यसैले सङ्घीयताका विरुद्धको हाम्रो राजधानीकेन्द्रित आन्दोलनलाई सफल पार्नका लागि सहयोग र समर्थन गर्न हाम्रो पार्टीले सम्पूर्ण नेपाली जनतासित अपिल गर्दछ ।