विचार लेख

आधुनिक कानुनी प्रणालीको आधार हो बौद्ध न्यायशास्त्र

रामविलास जैसवाल न्यायशास्त्र भनेको न्याय कर्तव्य र अधिकारको वैज्ञानिक अध्ययन हो। मानव समाजमा न्याय स्थापना गर्न बनाइएको विचार र सिद्धान्तहरूको मार्गदर्शक ज्ञान हो। न्यायशास्त्रलाई विधिशास्त्र पनि भनिन्छ। यो कानुनको गहिरो अध्ययन तथा व्याख्या हो। यस...

पुरा पढ्नुहोस
माक्र्सवादी दर्शनको आधारभूत ज्ञान

गणेश आचार्य प्रस्तावना मानव समाज सधैँ परिवर्तनमा रहन्छ। समाजमा युगअनुसार नयाँ विचार, संरचना, शक्ति सम्बन्ध, मूल्य र प्रणालीहरू विकसित हुँदै जान्छन्। यही परिवर्तनको प्रक्रिया कसरी हुन्छ भन्ने कुरा बुझ्नका लागि माक्र्सवादी दर्शन एक वैज्ञानिक माध्यम हो।...

पुरा पढ्नुहोस
चेतना जागरणमा लोक साहित्यको भूमिका

 चित्रबहादुर केसी संसारभरि आफ्नो भनाइ वा विचारलाई समाजलाई बुझाउनका लागि लोक साहित्यको प्रयोग हुन्छ । लोक साहित्य मानव सभ्यताको संस्कार र कार्यव्यवहारको रूपमा व्यक्त हुँदै आएका विभिन्न पक्षहरूको साहित्यिक अभिव्यक्ति हो । लोकगीत, उखानटुक्का, लोककथा,...

पुरा पढ्नुहोस
माक्र्सवाद र राज्यसत्ताको प्रश्न?

सन्तबहादुर नेपाली कार्ल माक्र्सको जन्म १८१८ मे ५ मा राइन प्रान्तको त्रियेर नगरमा भएको थियो । राइन जर्मनीको एउटा प्रान्त भए पनि फ्रान्सको नजिक अवस्थित थियो । राइन प्रदेश प्रसामा पर्दथ्यो । फ्रान्सको नजिक रहेको...

पुरा पढ्नुहोस
बिद्याको पुनारागमनले झस्केका :ओलि

विशाल दर्लामी  पछिल्लो साता ओलि र बिद्याको नोकझोकले नेपालीको राजनीति तात्यो,तातिरहेको छ।बिद्याको पुनारागमनले ओलि झस्केनन मात्र एउटा कठोर निर्णयमा पुर्याइदियो।जङ्गलमा सिंहले आफुलाइ राजा ठानेझै,ओलिले पनि आफुलाइ नयाँ राजाको अबतारमा जबर्जस्त उतारेका छन।पार्टी भित्र एकलौटी हैकम...

पुरा पढ्नुहोस
निराशा भित्रको आशा: वैज्ञानिक समाजवाद र सैद्धान्तिक प्रतिबद्धता

गणेश आचार्य नेपाल बहुजातीय, बहुभाषिक, बहुसांस्कृतिक र बहुधार्मिक देश हो। यसको सांस्कृतिक विविधता हाम्रो राष्ट्रिय पहिचानको अमूल्य हिस्सा हो। तर, सामाजिक र वर्गीय असमानताका कारण यो विविधता कहिलेकाहीं द्वन्द्व र विभाजनको कारण पनि बनेको...

पुरा पढ्नुहोस
नेपालको वर्तमान वर्गीय संरचना र उत्पादन प्रणालीमाथि मार्क्सवादी दृष्टिकोण

सेबक भट्टराई नेपालको वर्तमान सामाजिक र आर्थिक अवस्थाको विश्लेषण गर्दा स्पष्ट के देखिन्छ भने देशमा उत्पादनका साधनमाथि पहुँच सीमित वर्गको नियन्त्रणमा केन्द्रित छ । बहुसंख्यक श्रमिक वर्ग शोषणमा परेका छन्। म्याक्सवादी दृष्टिकोणले यो अवस्थालाई अझ...

पुरा पढ्नुहोस
नेतृत्व, पपुलारिजम र यसको वास्तविकता

गणेश आचार्य आजको विश्व राजनीति हेर्दा हामी एउटा यस्तो युगमा बाँचिरहेका छौं जहाँ लोकप्रियता र नेतृत्वबीचको सीमाना निकै धमिलो हुँदै गएको छ। लोकतान्त्रिक प्रणालीको सुन्दर पक्ष भनेकै जनताको मतद्वारा नेताहरूको छनोट हो, तर विडम्बना के...

पुरा पढ्नुहोस
पुँजीवादी वैकल्पिकताको भ्रान्ति: रास्वपाको उदय र नेपाली समाज

गणेश आचार्य नेपालको पछिल्लो राजनीतिक संक्रमणले देशमा नयाँ वैकल्पिक शक्तिको खोजी तीव्र बनाएको छ। लामो समयदेखि सत्तामा रहँदै आएका दलहरूको असक्षमता, भ्रष्टाचार, र जनअपेक्षा विपरीतको शासन शैलीले जनताको मनमा तीव्र असन्तोष पैदा गरेको छ ।...

पुरा पढ्नुहोस
मार्क्सवाद: एक नया पाठकका लागि सरल व्याख्या

गणेश आचार्य यहा माक्र्सवादको आधारभुत कुरा भन्दा पनि यसको बारेमा मिनिमम ज्ञान् लिन चाहाने नया पाठकलाइ केन्द्रीत गरेर धेरै अध्ययनको रुचि नराख्ने पाठकलाइ रुचि जगाउने उदेश्यले सरल र छोटो ब्याख्या मात्र गरिएको छ । मार्क्सवाद...

पुरा पढ्नुहोस