बुटवल , भदौ ७
संयुक्त राष्ट्रसंघले गाजामा अनिकाल (Famine) परेको औपचारिक घोषणा गरेको छ । युद्ध र नाकाबन्दीले प्रभावित गाजापट्टीमा इजरायलको ‘सुनियोजित अवरोध’ का कारण सहायता वितरण असम्भव बनेको भन्दै राष्ट्रसंघले शुक्रबार अनिकाल घोषणा गरेको हो ।
तर, इजरायलले भने राष्ट्रसंघको निष्कर्षलाई अस्वीकार गर्दै ‘यो हमासको झुट र निहित स्वार्थमा आधारित’ भएको दाबी गरेको छ । इजरायलको विदेश मन्त्रालयले विज्ञप्ति जारी गर्दै गाजामा कुनै अनिकाल नरहेको दाबी गरेको छ ।
पाँच लाखभन्दा बढी गाजावासी भोकमरीको चपेटामा
राष्ट्रसंघीय निकाय इन्टिग्रेटेड फुड सेक्युरिटी फेज क्लासिफिकेसन इनिसियटिभ (IPC) को प्रतिवेदनअनुसार गाजामा हाल पाँच लाखभन्दा बढी मानिस ‘विनाशकारी भोकमरी’ को सामना गरिरहेका छन् ।
प्रतिवेदनमा भनिएको छ, “२० प्रतिशत घरधुरीमा खाद्यान्नको चरम अभाव हुँदा अनिकालको अवस्था (IPC Phase 5) मानिन्छ । हाल गाजापट्टीमा यो अवस्था प्रमाणसहित पुष्टि भएको छ ।”
सन् २०२५ को अगस्ट १५ सम्ममा गाजाको प्रशासनिक प्रान्तमा औपचारिक रूपमा अनिकाल पुष्टि भएको आईपीसीले जनाएको छ । आगामी सेप्टेम्बरको अन्त्यसम्म यो संकट देइर अल–बालाह र खान युनिससम्म फैलिने अनुमान गरिएको छ, जसले गाजाको कुल जनसंख्याको करिब तीन चौथाइ अर्थात् ६ लाख ४१ हजारभन्दा बढी मानिस प्रभावित पार्नेछ ।
‘पूर्ण रूपमा मानव सिर्जित संकट’
रोमस्थित आईपीसीले गाजाको भोकमरीलाई ‘पूर्ण रूपमा मानव सिर्जित’ भनेको छ । द्वन्द्वको निरन्तर वृद्धि, ठूलो संख्यामा मानिसको विस्थापन र सहायता आपूर्तिमा कठोर अवरोधका कारण यस्तो अवस्था सिर्जना भएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।
इजरायलले मार्चमा गाजाबाट सहायता आपूर्ति पूर्ण रूपमा बन्द गरेको थियो । मेको अन्त्यतिर सीमित मात्रामा मात्रै सहायता प्रवेश गर्न दिएको भए पनि खाद्यान्न, औषधि र इन्धनको गम्भीर अभाव झनै बढेको हो ।
बालबालिकामाथि गम्भीर प्रभाव
राष्ट्रसंघका अनुसार गाजामा पाँच वर्षमुनिका ३० प्रतिशत बालबालिका कुपोषित छन् । जुलाई महिनामा मात्र १२ हजारभन्दा बढी बालबालिका कुपोषणका कारण प्रभावित भएका छन् ।
युनिसेफकी कार्यकारी निर्देशक क्याथरिन रसेलले चेतावनी दिँदै भनिन्, “गाजाका बालबालिकाको शरीर बिग्रिएको छ । उनीहरू खानका लागि पनि अत्यन्त कमजोर अवस्थामा छन् । बच्चाहरू भोक र रोकथाम गर्न सकिने रोगका कारण मरेका स्पष्ट लक्षण देखिन्छन् ।”
राष्ट्रसंघीय नेतृत्वको आह्वान
संयुक्त राष्ट्रसंघका महासचिव एन्टोनियो गुटेर्रेसले तत्काल युद्धविराम, इजरायलले हमासविरुद्ध बन्दी बनाएका सबैलाई मुक्त गर्न र गाजामा मानवीय सहायता पूर्ण रूपमा खोल्न आह्वान गरेका छन् ।
मानवअधिकार प्रमुख भोल्कर तुर्कले भोकमरीलाई युद्धको औजारका रूपमा प्रयोग गर्नु युद्ध अपराध भएको बताए । आपतकालीन राहत संयोजक टम फ्लेचरले भने इजरायलको व्यवस्थित अवरोधका कारण सहायता सीमामा थुप्रिएको र लाखौं मानिस भोकमरीको खतरामा परेको बताए ।
गाजापट्टीमा हाल करिब १० लाख मानिस बसोबास गर्छन् । तीमध्ये आधाभन्दा बढी मानिस भोक, गरिबी र रोगसँग लडिरहेका छन् । विशेषज्ञहरूले चेतावनी दिएका छन्—यदि तत्काल समाधान नहुने हो भने गाजामा मानवीय इतिहासकै सबैभन्दा ठूलो त्रासदी देखिन सक्नेछ ।
